Jak bardzo rowerowy jest Białystok - dostępność śródmieścia

2018-07-16 Karol Mocniak

W Białymstoku mamy 130 km dróg dla rowerów, 450 rowerów publicznych rozmieszczonych w 45 stacjach i jedną ulicę jednokierunkową z dopuszczonym ruchem rowerów pod prąd. Te dane są bardzo cenne, lecz dla przeciętnego rowerzysty znaczą one raczej niewiele.

W najbliższych tygodnia przyjrzymy się wskaźnikom, które są zwykle pomijane, mimo że faktycznie oddają wygodę korzystania z roweru w Białymstoku:

dostępność śródmieścia z Białostockich dzielnic,
przejezdność samego śródmieścia,
natężenie oraz wypadkowość ruchu rowerowego.

Pierwszy wskaźnik, który przedstawiamy dzisiaj, ocenia sieć tras rowerowych pod kątem najważniejszych potrzeb (dojazd do centrum) i problemów (brak ciągłości). Dla zwykłego rowerzysty istotne jest, czy może bezpiecznie i wygodnie dojechać na rowerze z punktu A do B (np. z domu do pracy), a mimo ciągłego przyrostu kilometrów, spójność białostockiej sieci rowerowej wciąż kuleje. Tymczasem trasa rowerowa jest tak dobra jak jej najsłabsze ogniwo!

Skąd?

Łącznie w całym Białymstoku wybraliśmy 20 punktów charakterystycznych (lokalne centrum, ważny węzeł komunikacyjny), stanowiących zgrubne przybliżenie rozkładu gęstości zaludnienia. Następnie przeanalizowaliśmy możliwość dojazdu rowerem z tych punktów do centrum.

Dokąd?

Za punkt centralny przyjęliśmy Rynek Kościuszki.

Jak?

Trasy rowerowe mogą prowadzić drogami dla rowerów, pasami ruchu dla rowerów, ulicami o ruchu uspokojonym (Tempo 30), alejkami parkowymi. Powinny:

zachowywać ciągłość na całej długości (bez schodów, konieczności schodzenia z roweru, korzystania z jezdni z szybkim lub intensywnym ruchem samochodowym);
możliwie bezpośrednie (wydłużenie nie większe niż 30% w stosunku do odległości w linii prostej lub trasa krótsza od trasy dla ruchu samochodowego);
spełniać podstawowe wymogi techniczne w zakresie np. szerokości czy wysokości uskoków.

Oczywiście, trasy wiodące do centrum z różnych punktów mogą się częściowo pokrywać - ten sam odcinek ulicy może być ważny zarówno dla mieszkańców Słonecznego Stoku jak i Zielonych Wzgórz.

Wyniki

Lp.	Punkt	Dystans w linii prostej	Dystans autem	Dystans rowerem	Spełnia warunki
1.	Jaroszówka	4,0 km	4,1 km	6,9 km	nie
2.	Wygoda	3,8 km	4,7 km	6,0 km	nie
3.	Skorupy	3,3 km	3,6 km	4,6 km	tak*
4.	Piasta	1,3 km	1,3 km	---	nie
5.	Mickiewicza	1,1 km	1,2 km	2,6 km	nie
6.	Dojlidy	3,0 km	3,6 km	4,6 km	nie
7.	Bema	1,9 km	2,4 km	---	nie
8.	Białostoczek	1,5 km	1,9 km	---	nie
9.	Słoneczny stok	3,9 km	4,5 km	---	nie
10.	Zielone Wzgórza	4,2 km	5,5 km	---	nie
11.	Dziesięciny	3,0 km	3,6 km	---	nie
12.	Zawady	4,2 km	5,0 km	11,5 km	nie
13.	Bacieczki	5,1 km	6,0 km	---	nie
14.	Wysoki Stoczek	3,3 km	3,9 km	---	nie
15.	Antoniuk	1,8 km	2,3 km	---	nie
16.	Nowe Miasto	3,4 km	4,1 km	---	nie
17.	Kawaleryjskie	2,6 km	2,9 km	3,5 km	nie
18.	Młodych	2,1 km	2,3 km	---	nie
19.	Starosielce	5,1 km	6,6 km	---	nie
20.	Sienkiewicza	1,1 km	1,1 km	1,5 km	tak*

*warunkowo

Stan na lipiec 2018 r.

2/20 (10%)

Znaleźliśmy ciągłe trasy do centrum z 8 osiedli, ale tylko w dwóch przypadkach ich wydłużenie nie przekracza 40% (odpowiada ono mniej więcej podróży z Białegostoku do Warszawy przez Łomżę i Ostrołękę). Mimo to dojazdy z tych osiedli (warunkowo) zaliczamy!

Przykładowa trasa ze Skorup: Baranowicka, Branickiego, droga dla rowerów na Białą, Malmeda, Biała, Zamenhofa.

Przykładowa trasa z os. Sienkiewicza: ul. Sienkiewicza, droga dla rowerów na Białą, Malmeda, Biała, Zamenhofa.

Co z pozostałymi dzielnicami?

Osiedla na zachód linii kolejowej dzielącej Białystok na dwie części wydają się dość dobrze skomunikowane drogami rowerowowymi z centrum, ale brakuje dwóch istotnych kawałków infrastruktury: ciągłości przejazdu przez wiadukt na ul. Dąbrowskiego oraz drogi dla rowerów w okolicy skrzyżowania ulic Kopernika i Bohaterów Monte Cassino.
Ciekawym przypadkiem jest dojazd z os. Białostoczek, który byłby możliwy gdyby nie brak przejazdów rowerowych na skrzyżowaniu Poleskiej i Sitarskiej oraz przerwanie ciągłości ciągu pieszo-rowerowego przy Bohaterów Getta.
Dojazd z osiedli wschodnich mógłby być skrócony o kilkaset metrów po wyznaczeniu przejazdu rowerowego przy rondzie Lussy oraz dopuszczeniu ruchu pod prąd ul. Kilińskiego. Dzięki tym zmianom dojazd z os. Mickiewicza również spełniałby warunek wydłużenia trasy.

Komentarz

Ponad 130 km infrastruktury rowerowej w Białymstoku to z jednej strony duży potencjał, bo nie trzeba dużo, by połączyć je w spójne ciągi, ale z drugiej też zagrożenie, bo urywające się drogi dla rowerów nie są wykorzystywane tak jak powinny, generują konflikty i podkopują poparcie dla rozwoju infrastruktury rowerowej ("po co budować te ścieżki, skoro rowerzyści po nich nie jeżdżą?"). W ostatnich latach drogi dla rowerów są budowane tylko tam gdzie akurat jest miejsce lub przy remoncie całych ulic. Ogromny potencjał ruchu rowerowego w tak zwięzłym mieście jak Białystok jest marnowany przez brak jakiejkolwiek koncepcji sieci tras rowerowych i brak ciągłości infrastruktury budowanej obecnie.

O raporcie

Raport ten bazuje na pracy Aleksandra Buczyńskiego „Rowerowy skok cywilizacyjny” opublikowanej na stronach Zielonego Mazowsza. W „Rowerowym skoku cywilizacyjnym” dopuszczono wydłużenie trasy o 20%, a nie 30% (co ma sens przy wiekszych odległościach między dzielnicami). W grudniu 2016 dojazd do warszawskiego śródmieścia był możliwy z 4 punktów na 30 (13%).

Dodajmy, że warunek ciągłości i wydłużenia drogi do białostockiego Rynku Kościuszki spełnia 95% tras dojazdowych autem. Jedyny wyjątek - trasa samochodem z Zawad - jest o 35% dłuższa niż odległosć w linii prostej (czyli nadal mniej niż najbardziej bezpośrednia trasa rowerem).

Po oddaniu ul. Sopoćki w sierpniu 2018 warunek ciągłości i wydłużenia drogi do białostockiego Rynku Kościuszki spełniają wszystkie trasy dojazdowe autem. Wydłużenie trasy z Zawad, która stanowiła jedyny wyjątek, dzięki nowej inwestycji spadło z 35% do 19. Dojazd rowerem wzdłuż tej samej trasy jest nadal niemożliwy przez urwaną drogę dla rowerów na ul. Bohaterów Getta.